پذیرفته شده برای ارائه شفاهی اصل مقاله (1.57 MB)

شبنم هاشمی نژاد

خیابان ستارخان، خیابان شادمهر، خیابان شهید منوچهر صالحیان، بن بست افسون، پلاک 1، طبقه سوم، واحد 6

با توجه به لزوم مطالعه عملکرد و تعیین کارایی شرکت‌ها می‌توان از روش‌های مختلفی همچون تحلیل پوششی داده‌ها استفاده کرد. هدف از این پژوهش، تعیین کارایی شرکت‌های آب و فاضلاب مبتنی بر رویکرد تحلیل پوششی داده‌هاست. در این پژوهش به‌اندازه گیری کارایی 35 شرکت آب و فاضلاب شهری در چهار سال متوالی 1392،1393، 1394 و 1395 پرداخته‌شده است. با بهره‌گیری ازنظر خبرگان، تعداد 9 شاخص انتخاب که 6 شاخص به‌عنوان خروجی و 3 شاخص نیز به‌عنوان ورودی انتخاب گردیدند. همچنین با توجه به اینکه این صنعت بیشتر متکی به دولت بوده و لازم است با میزان ورودی مشخص خروجی‌های خود را افزایش دهد، از روش خروجی محور و الگوی بازده به مقیاس ثابت استفاده‌شده است. در خصوص انتخاب شاخص‌های ورودی مواردی مانند هزینه، سرمایه‌گذاری و دارایی‌ها و برای شاخص‌های خروجی عواملی چون فروش و سود (زیان) در نظر گرفته‌شده‌اند. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد میانگین کارایی شرکت‌ها در سال 1392 برابر 0.835، در سال 1393 برابر 0.843، در سال 1394 برابر 0.775 و در سال 1395 نیز برابر 0.73 می‌باشد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده می‌توان گفت کارایی شرکت‌های آب در سال‌های 1392 و 1393 تفاوت چندانی با یکدیگر نداشته‌اند ولی در سال‌های 1394 و 1395 کارایی شرکت‌ها کاهش پیداکرده است. بنابراین با توجه به کاهش کارایی، لازم است شرکت‌های آب و فاضلاب با شناخت نقاط ضعف در سازمان خود سعی در بهبود عملکرد و کارایی این صنعت داشته باشند.

تحلیل پوششی داده‌ها؛ کارایی؛ بازده به مقیاس ثابت؛ رویکرد خروجی محور؛ شرکت‌های آب و فاضلاب